Verschillen in autoafhankelijkheid tussen stad en land groeien

Mensen buiten de grote steden zijn steeds meer afhankelijk van de auto, omdat de afstanden tot werk, sociaal netwerk en voorzieningen toenemen en het ov steeds minder vaak een goed alternatief biedt. In de grote steden verliest de auto zijn aantrekkingskracht dankzij tal van alternatieven voor de eigen auto, parkeerregulering en verminderde reistijdwinsten met de auto. Terwijl het particulier autobezit per inwoner in de centrum-stedelijke gebieden daalde in het afgelopen decennium, steeg het autobezit in de meer landelijke gebieden duidelijk. Ten aanzien van het autogebruik is een soortgelijke trend zichtbaar. Dit concluderen onderzoekers van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) in de publicatie 'Het wijdverbreide autobezit in Nederland'. 

Noodzaak

In de meest stedelijke gebieden van Nederland zegt 36% van de mensen steeds meer afhankelijk te zijn van de auto, terwijl dit aandeel in de meest landelijke gebieden bijna tweemaal zo groot is, namelijk 64%. 1 op de 3 respondenten in het KiM-onderzoek is het eens met de stelling 'autobezit is geen vrije keuze, maar (bittere) noodzaak'.

Bezuinigen

Door de afhankelijkheid van de auto zijn er huishoudens die zich autobezit nauwelijks kunnen veroorloven, maar toch over een auto beschikken. Zij bezuinigen op andere huishoudposten om het voertuig te bekostigen. Volgens schattingen van het KiM gaat dit gedwongen autobezit op voor 5% á 6% van de Nederlanders met een auto. De overheid kan de financiële drempel voor het autobezit verlagen. Op individueel niveau kan dit soelaas bieden, maar de afhankelijkheid van de auto wordt hiermee niet kleiner. Het is ook geen antwoord voor mensen die niet kunnen, willen of mogen rijden, zoals jongeren, senioren of de circa 800.000 Nederlanders met een rijbewijs en rijangst. 

Ecologische gevolgen

Daar komt bij dat iedere extra auto ecologische gevolgen heeft, zoals de uitstoot van 6,7 ton CO₂ in het productieproces en de claim op grondstoffen, zoals ijzer, aluminium, rubber, olie en - tegenwoordig steeds vaker – op zeldzame aardmetalen. 

Groter, krachtiger en zwaarder

Omdat de auto's in het Nederlandse wagenpark steeds groter, krachtiger en zwaarder worden kunnen we spreken van SUV-icatie. Deze trend heeft onder andere negatieve gevolgen voor de veiligheid van de mensen op straat, de ruimtedruk en het materiaalgebruik. In 25 jaar tijd is de totale massa van de Nederlandse personenautovloot verdubbeld. Nieuw geregistreerde auto's zijn gemiddeld 24 kg zwaarder dan die van het jaar daarvoor. Door de toepassing van grote batterijpakketten in nieuwe auto's zal toename in de massa voorlopig ook doorzetten.

Publicaties

Dit onderzoek naar autobezit van het KiM heeft geleid tot 3 producten. In een brochure geven we een uitgebreide samenvatting van alle resultaten van het onderzoeksproject. In een achtergrondrapportage bekijken we de maatschappelijke effecten van autobezit in meer detail. In een tweede achtergrondrapportage gaan we dieper in op de determinanten waarmee de verschillen in autobezit beter verklaard kunnen worden. Dergelijke verklaringen bieden sturingsmogelijkheden voor het autobezit. De overheid stuurt nu al op dit autobezit via wegenbelasting, parkeervergunningen en aanschafsubsidies.