Terugblik tweede MaaS Kenniscafé: levendige discussie over deelmobiliteit

Meer dan 180 mensen namen op dinsdag 8 september deel aan het tweede MaaS Kenniscafé, MaaS en Deelmobiliteit. Het ging vooral om de vraag hoe deelmobiliteit een MaaS-systeem succesvol kan maken. De bijdragen vanuit de studio in Hilversum kwamen van Karla Münzel (TNO), Hans de Penning  (Amber), Sebastiaan van der Hijden  (gemeente Utrecht), Daan Wijnants (Felyx) en Daan van der Tas (gemeente Amsterdam).

Sonila Metushi van KNV verwelkomt de deelnemers en nodigt alle markpartijen die betrokken zijn bij MaaS uit om zich aan te sluiten bij het MaaS-Lab en mee te werken aan een open, schaalbaar en inclusief MaaS-ecosysteem. Moderator van het webinar is Ananda Groag, expert op het gebied van deelmobiliteit en werkzaam bij het ministerie van IenW voor het programma MaaS.

Karla Münzel (TNO) licht haar proefschrift toe. Het elektrificeren of autonoom maken van auto’s levert geen ruimtewinst op in de stad. Juist systeeminnovaties, zoals autodelen en MaaS, acht zij nodig om de kansen van technologische ontwikkelingen te verzilveren. Integratie van ov, fiets en (deel)auto’s levert de grootste winst op. En deelmobiliteit neemt pas echt een vlucht als het onderdeel is van een multimodaal systeem, aldus Karla.

Hans de Penning, CEO van Amber, vertelt dat gemiddeld tien chauffeurs één elektrische BMW van Amber delen. De voordelen liggen voor de hand: minder parkeerplekken, veel duurzamer want elektrisch, en gegarandeerde mobiliteit. Zo zorgt Amber tijdens een proef in Eindhoven dat de aanvrager via de app een uur tevoren een auto beschikbaar heeft binnen 100 meter loopafstand. Bij een acute vraag brengt Amber snel een auto naar de juiste plaats. Dat leidt tot extra kilometers, geeft Hans toe, maar ook een betere bezetting van de auto’s.

Sebastiaan van der Hijden (gemeente Utrecht) heeft zelf nog niet in een Amber gereden. Hij behoort tot de 79 procent stemmers die het eens is met de stelling dat deelmobiliteit alleen succesvol kan zijn als gemeenten stevig flankerend beleid voeren. Utrecht heeft bepaald dat het aantal auto’s niet verder mag groeien. Dat houdt in: veel meer voetgangers, fietsers en ov, parkeren aan de ring en dan verder met fiets en ov. Dat kan alleen als de first en last mile op orde zijn.

Utrecht maakt drie transities door: van passieve naar actieve modaliteit, van bezit naar gebruik en
van statisch naar dynamisch ruimtegebruik. Op 18 september presenteert Utrecht een MaaS-app, als een van de zeven landelijke pilots.
Sebastiaan benadrukt dat kwaliteit in deelmobiliteit voorop staat. Utrecht ziet niets in cowboy-aanbieders en deelstepjes in Utrecht. De gemeente focust op doelgroepen en gebieden, gaat veel uitproberen, goed monitoren en eisen stellen aan de uitwisselbaarheid van data. Corona is daarbij geen remmende factor. Integendeel. Door het virus krijgt een flexibeler mobiliteitssysteem juist meer kansen.

Daan Wijnants van Felyx, aanbieder van deelscooters, denkt dat niet alle deelmodaliteiten per se nodig zijn in Nederland. Zoals deelstepjes. In dat soort mobiliteit voorziet de fiets al. Felyx maakt sinds kort winst, mede door corona. Overlast voorkomen in de openbare ruimte is belangrijk voor Felix. Het bedrijf werkt met een servicegebied waar huurders de scooter mogen achterlaten of meenemen. Parkeer je daarbuiten, dan blijf je betalen.
Felix zit vooral nog in de probeerfase. Door samen te werken met andere partijen probeert de onderneming zich minder kwetsbaar te maken, mochten grote spelers als Google of Uber instappen.

Voor 50 procent van de ritten onder de 7,5 kilometer pakken mensen de auto. Daar ziet Daan kansen. Ongeveer 40 procent van de Felyx-ritten waren eigenlijk autoritten. Wat hij lastig vindt? Wie de ‘eigenaar’ is van de rit binnen een MaaS-dienst. En wie spreekt de klant aan bij problemen, schade, extra kosten?

Daan van der Tas, gemeente Amsterdam, heeft nog niet op een Felyx gereden maar heeft zich wel al geregistreerd via de app. Amsterdam heeft vijf doorslaggevende argumenten voor MaaS: het Programma autoluw, het Actieplan schone lucht, het Smart-Mobility-programma, de Routekaart klimaatneutraal en de inclusieve samenleving. Om een MaaS-systeem te kunnen laten groeien heb je een volwaardig aanbod nodig. En dan is het leuk als bewonersinitiatieven de ruimte krijgen. Amsterdam werkt aan eigen voorwaarden, maar ziet die eisen ook graag opgeschaald naar heel Nederland en Europa. Uit Amsterdams onderzoek komt naar voren dat MaaS een alternatief kan zijn voor een flexibel inclusief mobiliteitssysteem. Maar dat vraagt wel om een andere wijze van financieren en subsidiëren.

Serie van drie

Op 24 juni was het eerste Kenniscafé, georganiseerd door CROW: MaaS en Gedragsverandering. Lees hier de terugblik. Later dit jaar volgt het derde Kenniscafé, dat wordt georganiseerd door het ministerie van IenW, met de zeven MaaS-pilots als thema. Informatie hierover volgt binnenkort.

Bijlagen

Webinar gemist? Kijk het hier terug.

Bekijk hier alle presentaties in één pdf.

En neem ook een kijkje in de nieuwe Toolkit Autodelen.