Velo-City Leipzig (2023) - een terugblik

Leipzig was deze zomer enkele dagen het internationale hart van het fietsbeleid. Ruim 1500 beleidsmakers, adviseurs en belangenbehartigers uit alle windstreken van de wereld wisselden kennis en ervaringen uit op de Velo-cityconferentie.

Velo-City had dit jaar als thema ‘Leading the transition’ oftewel ‘Voorgaan in de verandering’. Het thema werd vertaald naar een zestal hoofdonderwerpen:

• Leiderschap in actie: Strong leadership for action — Lead to the future
• Herinrichting van de openbare ruimte: Redefining public space — Think ahead
• Samenwerking voor ruimte voor iedereen: Working together towards equitable environments — Change the mindset
• Werk nu aan de mobiliteit van de toekomst: Creating mobility systems of the future now — Act consistently
• Klimaatneutrale samenleving: Towards climate neutral economies — Work green

Namens CROW zijn collega’s Hillie Talens, Otto van Boggelen en Stan Wolters dit jaar afgereisd naar Leipzig voor deze editie van Velo-City. Het was inspirerende en leerzame week waar we de internationale fietswereld hebben mogen ontmoeten en veel ideeën en inspiratie hebben opgedaan. Tijdens het congres was er veel aandacht voor het vertalen van onderzoeksresultaten naar praktische oplossingen, fietsparkeren, recreatief fietsgebruik en inclusiviteit. En gelukkig was er ook aandacht voor ontwerpdetails onder de titel: The devil is in the details.


Tijdens het congres was er ook tijd voor de traditionele fietsparade door de stad

Kortom voldoende stof om een vierdaags congres mee te vullen. In dit verslag geven Hillie, Otto en Stan hun belangrijkste punten:

15-minuten stad of 30-minuten samenleving
Al bij de opening van het congres werd duidelijk waar het feitelijk om ging bij de verandering. In de fietswereld wordt stevig ingezet op de 15-minuten stad of de 30-minuten samenleving. Hierbij wordt gestreefd naar een mix van functies en activiteiten in buurten en wijken in plaats van de nagenoeg monofunctionele planning van de afgelopen decennia. Bij een 15-minuten stad zouden alle dagelijkse en bij voorkeur ook medische voorzieningen binnen 15 minuten te voet of op de fiets bereikbaar moeten zijn. Werkvoorzieningen zouden binnen 30 minuten bereikt moeten kunnen worden.

Fiets als middel inzetten om verkeersveiligheid te verbeteren
Voor landen met een gering aandeel fiets in de verplaatsingen is veiligheid nog wel een probleem. Ten eerste is daar het probleem van de verkeersveiligheid. Men is zich ervan bewust dat het veiliger wordt naar mate er meer fietsers zijn. Maar wie willen die eerste fietsers zijn, die voor de veiligheid gaan zorgen? Daarnaast wordt fietsen met name in de steden ook als onveilig ervaren. Dat maakt het moeilijk om van de fiets de eerste keuze bij verplaatsingen te maken. Tenslotte wordt de sociale onveiligheid bij het fietsen ook als obstakel ervaren.

Van onderzoek naar praktische oplossingen
Tijdens een van de presentaties over het vertalen van onderzoeksresultaten naar praktische oplossingen werd een Engels onderzoek gepresenteerd over de aspecten waarom mensen wel of niet gaan fietsen. Daarbij werden de Nederlandse hoofdeisen voor fietsvriendelijke infrastructuur als uitgangspunt gebruikt. Desgevraagd meldde de onderzoeker dat we daar inclusiviteit aan zouden moeten toevoegen. Mooi onderwerp om mee te nemen bij de actualisatie van de Ontwerpwijzer Fietsverkeer!

Fietsparkeren
Tijdens het congres was zoals eerder gemeld veel aandacht voor fietsparkeren en dan met name over het omzetten van parkeerplaatsen voor auto’s naar parkeerplaatsen voor fietsen. In veel steden stuit dat op veel weerstand. Oplossingen met een tijdelijk karakter zouden de acceptatie kunnen vergroten. Op dit moment is er een veelheid aan fietsparkeersystemen op de markt, die eenvoudig geplaatst kunnen worden en die het straatbeeld niet echt vervuilen.
In de sessie ‘Bringing bike parking to the next level’ nam Hillie de aanwezigen mee in de klantreisbenadering voor een hoogwaardige openbare ruimte en meer mensen op de fiets door het creëren van veilige en comfortabele overdekte fietsenstallingen.


Hillie Talens op het podium van de sessie ‘Bringing bike parking to the next level’

Recreatief fietsen
Dat recreatief fietsen meer aandacht verdient blijkt niet alleen uit presentatie over gezondheid en bewegingsarmoede, maar ook uit diverse KBA’s. Op macroniveau blijken de recreatieve fietsers behoorlijk wat inkomsten te genereren. Deze inkomsten gaan niet alleen naar de horeca (overnachtingen en maaltijden), maar ook naar de overheid, vanwege de te heffen belastingen; toeristenbelasting, inkomstenbelasting en vanwege de werkgelegenheid.

Ontwerpdetails voor fietsinfrastructuur
De sessie over de ontwerpdetails kende een Nederlands tintje. Otto van Boggelen gaf daar uitleg over de totstandkoming van de richtlijnen voor de breedte van fietspaden en fietsstroken, waarbij de klantwaardering een grote rol in had. Daarnaast presenteerde Jolasse Lampert van de stad Hamburg samen met Sjors van Duren (RHDHV) een Duits-Nederlandse vergelijking van potentieel succesvolle kruispuntoplossingen om de fietsveiligheid te verbeteren.


Otto van Boggelen op het podium van de sessie ‘The devil is in de detail’

Een ander meer creatief detail was de aanpak in Lissabon om de snelheid van het gemotoriseerde verkeer te verlagen en sluiproutes te vermijden. Hier worden niet de straten anders ingericht, met meer ruimte voor fietsers en voetgangers, maar de kruispunten. Daar maken ze in Lissabon minipleintjes van compleet met plantenbakken, banken en soms terrasjes. Het verkeer moet zelf de handigste route over zo’n kruispunt zoeken. Dat gaat vrijwel altijd met een zeer lage snelheid.

Tot slot
De week was helemaal compleet dankzij het deskundige voetenwerk van de gemeente Groningen ;P.
Tot de volgende editie van Velo-City in de Stad Gent in België!