Deelscooters: overlastgevers of de groene toekomst?

In de mobiliteitsplannen van de gemeente Schiedam nemen ze een prominente plaats in: de deelscooters. Maar niet alleen in de plannen, ook op de Schiedamse stoepen zijn de scooters prominent aanwezig en niet altijd op de goede manier. Hoe kan het nou dat de Schiedammer zoveel overlast ervaart, en hoe werkt het deelscooter systeem nou eigenlijk?

Om Schiedam duurzamer te maken, wil de gemeente dat het makkelijker wordt voor bewoners om deelfietsen en deelscooters te gebruiken. Ook omdat deze volgens onderzoek, samen met deelauto’s het autobezit en autogebruik verminderen, zo staat de lezen in het uitvoeringsplan Mobiliteit waar in september een vernieuwde versie van komt. 

Maar direct in dat plan komen ook de eerste problemen aan het licht; “het stallen en parkeren van deze voertuigen in de openbare ruimte is een aandachtspunt.” Want het parkeren levert de meeste problemen op. Scooters staan in de weg, nemen complete trottoirs in beslag of lijken soms in alle haast ergens te zijn gedumpt. Een enkeling spreekt zelfs over stoepvervuilers.

Hoe werkt een deelscooter?

Om de problemen goed te kunnen begrijpen, is het eerst handig om te weten hoe een deelscooter werkt. Om een deelscooter te gebruiken moet je eerst de app van één van de aanbieders downloaden. In Schiedam zijn dat Go Sharing en Felyx. Na verificatie van betaal- en persoonsgegevens en je rijbewijs ben je als klant klaar om deelscooters te gebruiken. 

Maar niet overal in Schiedam kun je een deelscooter vinden. Beiden aanbieders gebruiken zones in de stad waar je de scooter kunt stallen en oppikken. De scooter is te reserveren via de app en zodra je bij de scooter bent kun je ‘m door een simpele klik op de knop starten.

Links het servicegebied van Go Sharing, rechts de plekken waar je een Felyx kunt huren en stallen.

De scooter stallen kan alleen binnen de servicezones van de aanbieders. Zodra je de scooter probeert te stallen buiten een servicezone gaat de scooter niet uit en blijft de klant per minuut betalen. Dat gaat net zolang door totdat de scooter gestald wordt in een servicezone. Bij Go Sharing werken ze daarnaast ook nog met een zogenaamde ‘No parking zone’. Die zones, in het stadscentrum en bij de Westfrankelandsedijk kun je de scooter dus niet stallen. Daarnaast kun je de licht groene scooters ook niet afsluiten zonder een foto te maken van hoe je de scooter geparkeerd hebt.

Marijke Henkemans van de Vereniging van Gehandicapten Organisaties Rotterdam (VGR), die ook in Schiedam actief is, weet dat niet iedere aanbieder staat te springen om dat systeem van foto’s maken van het parkeren, omdat er nogal wat haken en ogen aan zitten. “Dat foto’s maken is op zichzelf een goed idee. Maar de uitvoering is minder. Soms worden er onduidelijke foto’s gemaakt of gewoon van de stoep, dan heb je er niks aan. En die foto’s moeten ook nog eens gecontroleerd worden.”

Overlast

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen blijven er plekken waar deelscooters in de weg staan. Voor de mobielere mens is een scooter die de stoep blokkeert een minder groot probleem, die loopt er gewoon omheen. Maar voor de mindervalide mens die gebruik maakt van een rolstoel of scootmobiel kan zo’n in de weg staande scooter een groot probleem vormen.

“Daar is een grote rol weggelegd voor de gemeentes”, zegt Henkemans van de VGR. “Die bepalen wat de verhuurbedrijven mogen doen in de stad. Tuurlijk zijn wij voor auto’s weren uit de stad. Alleen moet er goed naar de uitwerking gekeken worden. Ik moet wel zeggen dat Schiedam zelf bezig is om de stad toegankelijker te maken. Er wordt zeker aan gewerkt in Schiedam.”

De VGR krijgt weleens meldingen van overlast, maar roept vooral op dat mensen melding maken bij de gemeente en de aanbieders. “Wij willen dat de mensen de gemeente en de verhuurders laten weten waar de knelpunten zitten. Er zijn niet altijd veilige situaties in Schiedam om er veilig omheen te rijden."

Melding maken

Het melden van overlast kan bij zowel Felyx als Go Sharing via de website. Bij deelscooteraanbieder Felyx probeert men binnen vier uur iets te doen met meldingen. “Maar bij avondmeldingen kan dat langer duren. Doorgaans proberen we altijd binnen vier te uur reageren. Maar meestal wordt een scooter binnen vier uur alweer verhuurd. En een scooter die rijdt staat niet in de weg.”

En met dat laatste principe gaat Felyx aan de slag. Ze willen het scootergebruik goedkoper maken. “Als er een melding komt acteren we daarop. We sturen iemand erop af om die scooter goed te parkeren. Maar we willen de scooter ook goedkoper maken, zodat ‘ie vaker gepakt wordt en dus minder lang fout geparkeerd staat.”

Foutparkeerders zijn bij Felyx al snel de pineut. “Bekeuring die wij ontvangen voor foutief parkeren worden doorberekend aan de gebruiker.” Mocht de scooter wel fout geparkeerd staan, maar geen boete hebben ontvangen en er wordt melding van gemaakt, dan kun je alsnog een boete krijgen van Felyx. “De gebruiker krijgt de eerste keer een waarschuwing. Bij de tweede keer krijgt de gebruiker een boete van € 50,-. Bij de derde keer is de boete € 500 en wordt het account direct geweerd op de app”. Volgens de woordvoerder werkt dat systeem erg goed. “Na een waarschuwing zien we al dat de kans op herhaling heel klein wordt. Na die boete van € 50,- euro al helemaal. Het gebeurt maar zelden dat we de boete van € 500,- uitschrijven.”

Om de strijd aan te gaan met in de weg staande scooters grijpt Rotterdam naar het gebruik van parkeervakken. De scooters kunnen bij een pilot op het Centraal Station alleen in parkeervakken worden neergezet. Voor veel servicegebieden in Schiedam gaat zo’n parkeervakkensysteem volgens Wijnants van Felyx niet werken. “Parkeervakken werken goed voor drukke plekken, zoals een station. Dan vermindert het overlast en is het voor de gebruiker ook gebruiksvriendelijk. In woonwijken is het niet zo nuttig, want dan kunnen mensen niet meer van deur naar deur reizen. Het gebruik van de scooters wordt dan gehinderd.”

Maar hoe worden die zones dan bepaald? “We hebben in eerste instantie een concept gemaakt en die met de gemeente gesproken”, legt Wijnants uit. “De gemeente levert daar dan input op. En gaandeweg passen we de zones aan. Bijvoorbeeld na meldingen, omdat scooters in een straat vaak gevaarlijk of onhandig staan. Dus dat proces is een organisch geheel.”

En met die houding is de VGR blij. Volgens Henkemans zie je een verschil in aanbieders en de manier van kijken naar de servicezones. “Felyx kijkt goed naar waar knelpunten zitten en overlegt veel. Die stellen zich heel sociaal op, wat erg fijn is. Dat is niet bij alle aanbieders zo.”

Uitbreiding

In de mobiliteitsplannen van de gemeente is één van de speerpunten dat deelmobiliteit, en dus ook de deelscooters, de keuze voor autobezit moet beïnvloeden. In de plannen valt te lezen dat deelmobiliteit het autobezit positief beïnvloedt. Wat in deze context zoveel betekent als dat er minder autobezit is. Maar betekent dat ook uitbreiding van het deelscooternetwerk?

Felyx verwacht voorlopig nog niet uit te breiden in Schiedam. “Daar is nog niet over gesproken met de gemeente. De vraag en aanbod naar deelscooters passen goed bij elkaar. Dus voor ons is dat geen reden om meer scooters te plaatsen.”

Ook Go Sharing is gevraagd om een reactie op de overlast, uitbreidingsplannen en de oplossingen die zij aandragen. Tot op heden heeft het bedrijf daar niet op gereageerd.

Dit artikel is afkomstig van schie.nu