De sociologische benadering van mobiliteit

Hoe meer en sneller mensen hun mobiliteitsgedrag moeten veranderen, hoe groter de weerstand om te veranderen onder mensen lijkt te groeien. Waar komt dat vandaan? Het antwoord is te vinden in een sociologische benadering van mobiliteit en gedragsverandering, vertelt mobiliteitsadviseur en socioloog Robert Ophoff van adviesbureau XTNT.

Sociale context

Sociologen bestuderen de sociale cohesie, sociale ongelijkheid en cultuurverschillen tussen groepen. Ze observeren groepsgedrag en groepsprocessen, en stellen daar kritische vragen over. Die benadering kan je voor mobiliteit gebruiken, want mobiliteit geeft uiting aan wie we zijn, wat we willen doen en welk doel we willen bereiken. Het geeft een sociale groep waarde of status. Verkeerskundigen zetten vaak in op doorstroming en veiligheid, maar niet op zaken als beleving en beïnvloeding vanuit de sociale context. Als je de vraag stelt ‘waarom mensen willen reizen’ en ‘hoe sluit deze behoefte aan bij de sociale context van mensen’ geeft dat een heel ander perspectief.
Er zijn verschillende voorbeelden waarin duidelijk is dat de sociale context van invloed is op de mobiliteitskeuzes. Iemand die in de binnenstad woont staat bijvoorbeeld welwillender tegenover deelmobiliteit dan een gezin dat op het platteland woont.

Doel centraal stellen

Misschien is de belangrijkste vraag wel: wat is je doel? Een voorbeeld: een gemeente wil betaald parkeren invoeren in de hele stad. Vanuit verkeerskundig perspectief is dat op macroniveau goed uit te leggen: het gaat over het anders inrichten van de stad. Onder inwoners ontstaat onrust en zij zijn tegen de voorgenomen parkeerplannen. Blijkbaar lukt het de gemeente niet om het grote plaatje uitgelegd te krijgen onder de inwoners. Veel mensen kijken op microniveau, wat gebeurt er in mijn straat? Voor beleidsmakers is het de uitdaging om het grotere plaatje in alle groepen in de samenleving begrijpelijk en aantrekkelijk te krijgen.

Inclusief beleid

Ophoff: “Vanuit de maatschappij klinken steeds meer geluiden dat beleid niet inclusief genoeg is. Dit is met oog op de mobiliteitstransitie de grote uitdaging. Want juist de sociale groepen die niet vertegenwoordigd worden in het maken van mobiliteitsbeleid, zijn de mensen die achterblijven in de mobiliteitstransitie. We kunnen veel leren van andere sociaal-culturele groepen. Daar zullen we wel onze organisaties en slimme oplossingen op aan moeten passen. Als je niet ‘dezelfde taal’ spreekt, begrijp je elkaar ook minder snel.”

Bron: mobiliteitsplatform.nl